Potrójnie ujemny rak piersi

Potrójnie ujemny rak piersi przez bardzo długi czas leczony był wyłącznie chemioterapią. Teraz i ten typ nowotworu doczekał się innowacyjnych terapii. Czekamy na możliwość zastosowania ich u naszych pacjentek.

Wyróżniamy kilka głównych podtypów biologicz­nych raka piersi, jednym z nich jest potrójnie ujemny rak piersi. Określenie ma duże zna­czenie diagnostyczne, gdyż jest to druga – oprócz ustalenia stopnia zaawansowania nowotworu – informacja potrzebna do określenia choroby i dobrania optymalnej terapii. Szacuje się, że około 3/4 wszystkich raków piersi to raki hormonoza­leżne – w tych nowotworach znajduje zastoso­wanie przede wszystkim hormonoterapia. Około 20% to raki HER2 dodatnie – w terapii tego typu raków są stosowane leki anty-HER2 najczęściej w połączeniu z chemioterapią. Najmniej liczną gru­pę stanowi potrójnie ujemny rak piersi – w ich lecze­niu stosuje się chemioterapię, a coraz częściej nowe leki.

Koniugaty – celowane terapie przyszłości

Jeszcze niedawno nie dysponowaliśmy żadnymi terapiami dedykowanymi dla chorych z potrójnie ujemnym rakiem piersi. Stosowano chemiotera­pię, której skuteczność w chorobie przerzutowej była mocno ograniczona. Obecnie są zarejestro­wane nowe terapie – także dla chorujących na potrój­nie ujemny rak piersi.

Jedną z nowości jest zastosowanie w drugiej linii leczenia w chorobie przerzutowej leku będące­go koniugatem, czyli połączeniem przeciwcia­ła monoklonalnego z lekiem cytotoksycznym. Mechanizm terapeutyczny opiera się na tym, że przeciwciało zawarte w koniugacie przyłącza się do określonych receptorów obecnych na po­wierzchni komórek raka, natomiast działające cy­totoksycznie cząstki wnikają do wnętrza komórek nowotworowych i doprowadzają do ich śmierci. Naukowo potwierdzono, że ten koniugat wydłuża czas do progresji choroby, jak również czas prze­życia chorych – jest to zatem konkretny postęp terapeutyczny. Z uwagi na swoją innowacyjność, lek ten trafił na listę terapii, które powinny być sfinansowane w pierwszej kolejności z Funduszu Medycznego. Mechanizm leku jest bardzo inno­wacyjny.

Czas na nowe terapie

Każda terapia, która wchodzi do nowoczesnego leczenia, jest sprawdzana w porównaniu ze stan­dardową, dotychczas stosowaną. Wspomniany wyżej koniugat porównano więc z chemiotera­pią, ponieważ jest ona w tej sytuacji standardem postępowania leczniczego. Wykazano, że po za­stosowaniu tego koniugatu czas przeżycia był dłuższy o 6 miesięcy w porównaniu do przeżycia chorych stosujących standardową chemioterapię – wyniósł około 12 miesięcy versus 6 miesięcy. Natomiast mediana czasu bez progresji choro­by wyniosła z kolei około 5,5 miesiąca versus 1,5 miesiąca. Wyniki te mogą wydawać się nume­rycznie nieduże, ale w przypadku potrójnie ujem­nego raka piersi jest to naprawdę duża korzyść, ponieważ ogólnie rokowanie w tej chorobie prze­rzutowej jest niepomyślne.

Nowe terapie w porównaniu do standardowej che­mioterapii są więc na pewno bardziej obiecujące i chciałoby się móc do maksimum wykorzystać ich potencjał – aby z założenia niekorzystne rokowa­nie u chorych na potrójnie ujemny rak piersi jak najbardziej poprawić. Takie postępowanie jest rekomendowane przez międzynarodowe to­warzystwa onkologiczne. Czekamy na możliwość stosowania koniugatów u naszych chorych na potrójnie ujemny rak piersi, po­dobnie jak na immunoterapię, czy inhibitory PARP. Te ostatnie są wykorzystywane u pacjentek, które są nosicielkami mutacji BRCA.

Potrójnie ujemny rak piersi – zapełnić program lekowy

Trzeba jasno powiedzieć, że obecnie do leczenia w kolejnych liniach chorych na potrójnie ujemny rak piersi nie zawsze udaje się dojść. Wynika to z faktu, że u niektórych pacjentek następuje szyb­ka progresja choroby, dynamika choroby jest też duża. Powoduje to, niestety, że część pań umiera. Obecnie nowoczesnymi lekami, którymi dysponu­jemy w leczeniu chorych na raka piersi w Polsce w ramach programu lekowego, są jedynie terapie dla chorych na raka hormonozależnego i HER2 dodatniego. Na potrójnie ujemnego raka piersi nie mamy w programie lekowym żadnej terapii. Znając wyniki badań z nowymi lekami, widać dużą potrzebę zmian.

Jeśli ktoś choruje na nowotwór, nie wybierał sobie choroby ani jej podtypu. Dlatego chorującym na potrójnie ujemny rak piersi również trzeba dać dostęp do nowoczesnych terapii. Ponadto, z uwagi na agresywny charakter tego podtypu no­wotworu, powinniśmy zabezpieczyć terapeutycz­nie pacjentki – żeby zmniejszyć ryzyko nawrotu we wczesnej chorobie, a przy chorobie przerzu­towej spróbować doprowadzić do tego, by chore żyły jak najdłużej.

Każda droga, którą lek dostanie się na rynek i stanie się dostępny dla pacjenta, jest dobra. Dla mnie, onkologa praktyka, najważniejsze jest, abym miała leki, którymi mogę pomagać moim pacjentom. Nie wybierałabym, jaką ścieżką lek dostanie się do szerszego zastosowania terapeu­tycznego.