W XXI wieku dokonuje się wielki postęp w leczeniu cukrzycy. Niestety, do wielu nowości pacjent w Polsce ma ograniczony dostęp z przyczyn finansowych.
O nowych technologiach w terapii cukrzycy można mówić w kontekście nowych leków przeciwhiperglikemicznych, urządzeń do ich podawania, urządzeń służących do kontroli glikemii i sposobów edukacji.
Większa wiedza i lepsze poznanie mechanizmów generujących hiperglikemię prowadzi do nowych rozwiązań terapeutycznych i skuteczniejszej interwencji przyczynowej. Szeroki wachlarz leków przeciwhiperglikemicznych pozwala coraz precyzyjniej dopasować terapię do potrzeb pacjenta tzw. terapia spersonalizowana. Postęp w naukach podstawowych przyczynia się do odkrycia nowych mechanizmów działania starych leków jak np. metforminy oraz nowych m.in. inkretyn i flozyn.
Leczenie insuliną w XXI wieku, a szczególnie w ostatniej dekadzie, nakierowane jest na zwiększenie bezpieczeństwa i minimalizację niedocukrzeń oraz zbliżenie do fizjologii i poprawę komfortu życia. Pojawiają się coraz dłużej działające preparaty bezszczytowych analogów insuliny mające lepiej odwzorować podstawowe zapotrzebowanie na insulinę oraz ultraszybkie doposiłkowe analogi insuliny.
Terapia insulinowa to także postęp technologiczny urządzeń do podawania insuliny. Dostępne wstrzykiwacze typu Pen są coraz lepsze i precyzyjniejsze, pozwalające na iniekcje insuliny z dokładnością 0,5 jednostki. Coraz więcej pacjentów leczonych jest przy użyciu osobistej pompy insulinowej. Urządzenia te pozwalające na dozowanie insuliny podskórnie w sposób ciągły są z modelu na model bardziej zaawansowane technologicznie. W Polsce w powszechności są osobiste pompy insulinowe tzw. drenowe (insulina z pompy do ciała podawana jest przez dren), ale są już w użyciu osobiste pompy insulinowe bezdrenowe tzw. patch pompa obsługiwana za pomocą urządzenia mobilnego np. telefonu komórkowego z odpowiednią aplikacją. Jest już zatwierdzona przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków, u nas jeszcze nieobecna, ale śmiem twierdzić, że za chwilę będzie, pompa, która w sposób automatyczny steruje wlewem podstawowym insuliny. Pacjent musi czuwać nad wyliczaniem dawek insuliny do posiłku, to się nie zmieniło, ale pompa dzięki synchronizacji z ciągłym monitorowaniem glikemii w sytuacji zagrożenia hipoglikemią zawiesza wlew, a gdy glikemia wzrasta – odwiesza. W sytuacji, kiedy cukier szybko narasta, pompa automatycznie zwiększa podawanie insuliny po to żeby ustabilizować glikemię. Co więcej, system pętli zamkniętej tzw. sztuczna trzustka, to już nie przyszłość, to teraźniejszość.
W ostatniej dekadzie dokonał się wielki technologiczny postęp w zakresie monitorowania glikemii. Coraz dokładniejsze glukometry i programy pozwalające po odczycie danych z glukometru przeprowadzić analizę prowadzonej przez pacjenta samokontroli glikemii. Systemy kontroli glikemii dające wgląd nie tylko w wynik w punkcie czasowym, ale pozwalające na śledzenie w czasie ciągłym glikemii i jej trendów. W Polsce dostępne są zarówno przezskórne jak i podskórne systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM) oraz system przezskórny skanowania glikemii (FGM). W oparciu o interpretacje trendów glikemii wskazujących tempo zmian glikemii opracowywane są aplikacje pozwalające na dostosowanie dawki insuliny do potrzeb organizmu. W ten sposób intensywna czynnościowa insulinoterapia staje się jeszcze bardziej efektywna i bezpieczniejsza. CGM i FGM pozwalają w sposób bezkrwawy na bieżąco śledzić glikemie. Technologia ta jest przełomem, a szczególna korzyść z ich stosowania doświadczana jest u dzieci, osób z nieświadomością hipoglikemii, sportowców i kierowców.
Systemy składają się z sensora, którego rodzaj i żywotność jest różna (przezskórne 7-14 dni), podskórne (90-180 dni), nadajnika i odbiornika, którym jest bądź odrębne urządzenie, bądź powszechne urządzenia mobilne ze specjalną aplikacją. Stosowanie systemów CGM i FGM nie zwalnia zupełnie pacjenta od kontroli glikemii przy użyciu glukometru, ale znacząco ogranicza konieczność nakłuwania opuszka celem pomiaru glikemii. Dokładność wskazań większości dostępnych systemów CGM zależy od kalibracji urządzeń wykonywanej za pomocą glukometru. FGM nie wymaga kalibracji, a dokładność wyników glikemii jest na tyle duża, że na ich podstawie można dobierać dawkę insuliny. Nowe technologie w leczeniu cukrzycy to z jednej strony efekt postępu, z drugiej natomiast źródło doskonalszych rozwiązań zwiększających skuteczność i bezpieczeństwo terapii przeciwhiperglikemicznej.
