W zdrowym ciele zdrowa ciąża. Planując świadomie macierzyństwo, kobieta powinna mieć wiedzę odnośnie stanu swojego zdrowia, a także jakości stosowanej przez nią diety spożywczej i suplementacji.
Ginekologów i Położników
Po pierwsze: zdrowie
Ciąża jest specyficznym okresem w życiu kobiety – pod względem immunologicznym, jak i metabolicznym, w którym mogą ujawnić się pewne stany chorobowe nieobserwowane wcześniej. Kobieta przygotowująca się do ciąży powinna zatem w pierwszej kolejności zbadać się pod kątem zdrowia ogólnoustrojowego. To podstawowy punkt, na którym powinny skupić się kobiety planujące macierzyństwo, ponieważ wyniki tych badań będą miały wpływ na dalsze ich decyzje.
Po drugie: zrównoważona dieta spożywcza i suplementacja
Drugim elementem jest dieta – bardzo ważna zarówno dla ciężarnej, nie ciężarnej, jak i rozwijającego się dziecka. Musi być zrównoważona. Optymalna podaż makro, mikroelementów i witamin w okresie prekoncepcyjnym, podczas ciąży i w okresie laktacji pozytywnie wpływa na wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu i uzupełnia niedobory określonych składników u matki.
Istnieje kilka badań w środowisku polskim, dotyczących kilku elementów diety, takich jak kwas foliowy, witamina D, żelazo, jod i DHA, które dostarczają twardych dowodów na to, że składniki te powinny być w pewnym stopniu suplementowane przez kobiety będące już w ciąży. Obecnie jesteśmy na etapie aktualizacji rekomendacji odnoszących się do suplementacji ciężarnych.
Po trzecie: umiar w suplementacji
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników skłania się do tego, aby suplement diety dla kobiety na ścieżce macierzyństwa zawierał jedynie pięć wymienionych składników czynnych, a nie całą tablicę Mendelejewa. Składniki te mają bowiem udokumentowany wynikami badań, korzystny wpływ na przebieg ciąży i zdrowie kobiety po porodzie i w czasie laktacji. Nie ma potrzeby stosowania większej liczby składników w suplementach diety dla kobiet oczekujących dziecka. Wystarczy dobra dieta spożywcza wzbogacona o certyfikowane preparaty zawierające kwas foliowy, witaminę D3, żelazo, jod i DHA. Przyjmowanie innych składników suplementacyjnych na własną rękę nie jest dobrym rozwiązaniem, również z tego powodu, że nie są wyczerpująco zbadane zarówno aktywności tych elementów w organizmie, jak i interakcje między poszczególnymi składnikami. Nie przesadzajmy też z obciążaniem przewodu pokarmowego (m.in. poprzez dążenie do osiągnięcia tak zwanego progu jelitowego dla suplementowanych składników), ponieważ znajdujące się w jelitach kosmki, odpowiedzialne za wchłanianie substancji odżywczych z treści pokarmowej, mogą mieć problem z utrzymaniem efektywnego działania, jeśli zostaną przeciążone pracą.
Po czwarte: dobra jakość, wchłanialność i tolerancja składników suplementów
Bardzo ważne, aby elementy czynne, które zawiera suplement diety, były odpowiedniej jakości, łatwo się wchłaniały i były dobrze tolerowane przez organizm. Należy zwracać uwagę nie tylko na dawkę, jakość, ale i na formę suplementowanych składników. Dla przykładu: żelazo – składnik niezbędny dla przyszłych mam i kobiet karmiących, ale podawany w niewielkich dawkach tzw. suplementacyjnych, a nie leczniczych, jest godny polecenia. Nie każda jego postać (nawet jeżeli cechuje się podobną wchłanialnością) jest dobrze tolerowana. A ta tolerancja decyduje w dużej mierze o akceptowalności preparatu przez kobiety. Np. diglicynian jest jedną z najlepiej tolerowanych i przyswajalnych postaci żelaza, i jest już dostępny w niektórych preparatach. Również ważnym składnikiem dla kobiety przed ciążą, w czasie ciąży i po ciąży jest DHA. Tak samo, jak w przypadku żelaza, może być suplementowany w różnej formie. Badania potwierdzają, że wyraźnie większą wchłanialność ma DHA w postaci trójglicerydów. Nieustalona jest jeszcze optymalna dawka tego związku i nadal trwają nad tym dyskusje, ale wydaje się, że około 600-800 mg na dobę jest dozą odpowiednią.
Badania potwierdzają, że niedobór składników w diecie kobiety niesie określone negatywne skutki dla rozwoju dziecka w okresie prenatalnym. Deficyt ten może szkodzić także kobiecie – płód potrafi pozyskiwać z organizmu matki potrzebne do jego rozwoju składniki, a w przypadku ich niedoboru, uczyni to kosztem zdrowia matki. Kobieta zatem powinna zadbać o swój organizm jeszcze przed zajściem w ciążę, ma dbać o siebie podczas ciąży i po porodzie.
