Kłykciny kończyste to wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papillomavirus) niepigmentowe brodawkowate narośla spowodowane przerostem warstwy brodawkowatej skóry okolicy moczowo-płciowej, okołoodbytniczej lub jamy ustnej czy gardła.
Najczęściej do infekcji dochodzi w drodze kontaktów seksualnych, jednakże zakażenie może dojść również podczas porodu drogą pochwową, od matki do noworodka. Częstość zakażeń u partnerów osoby chorej sięga 65% z czasem inkubacji około 2-3 miesięcy. Dodatkowo u chorych zakażonych HPV podtypami 6, 10 i 11, które odpowiadają za powstawanie kłykcin kończystych może występować współinfekcja typami onkogennymi jak 16 i 18, stwarzającymi podwyższone ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy, krocza, prącia, odbytu oraz głowy i szyi. Szacuje się, że około 1% aktywnie seksualnych kobiet i mężczyzn ma kłykciny kończyste. Czynnikami ryzyka występowania kłykcin jest duża ilość partnerów seksualnych, nikotynizm, brak higieny osobistej oraz długi okres przyjmowania doustnej antykoncepcji.
Kłykciny przybierają różne formy, w zależności od umiejscowienia. Mogą wyglądać jak duże, egzofityczne zmiany kalafiorowate, drobne brodawki czy płaskie, przypominające plamki, grudki. Występowanie kłykcin przeważnie przebiega bez dolegliwości, jednak miejscowe podrażnienie może wywołać świąd, pieczenie czy krwawienie. Czasem może dochodzić do zaburzeń w oddawania moczu lub stolca. Częstym jest ból i dyskomfort podczas współżycia.
Rozpoznanie ustala się na podstawie makroskopowego wyglądu zmian lub badania histopatologicznego. Sposób leczenia zakażeń HPV narządu rodnego uzależniony jest od lokalizacji i rozległości kłykcin, manifestacji klinicznej oraz preferencji chorych. Terapia polega na kompletnym usunięciu zmian, w pierwszej kolejności tych, które powodują dolegliwości fizyczne i psychologiczne. Należy pamiętać, że konieczne jest dodatkowe badanie i objęcie leczeniem partnerów seksualnych osoby chorej!
Terapia opiera się na farmakoterapii miejscowej lub leczeniu chirurgicznym. Można stosować maści i kremy lub usunąć kłykciny przy pomocy elektrochirurgii, krioterapii czy laseroterapii. Najbardziej efektywną formą leczenia jest chirurgiczne wycięcie zmian. Najniższy odsetek wznów obserwuje się po farmakoterapii miejscowej. Jednakże nie powinno to być stosowane w ciąży. Niestety ryzyko nawrotu może sięgać nawet 52%, dlatego u wielu chorych wymagane jest powtarzanie terapii. Warto z lekarzem ustalić dokładny, długofalowy plan leczenia.
Kłykciny kończyste są wstydliwym problemem. Pozostawione bez odpowiedniego leczenia mogą skutkować rozwojem poważnych powikłań onkologicznych. Ważnym jest, aby każda kobieta z kłykcinami kończystymi regularnie wykonywała cytologię szyjki macicy oraz zaszczepiła się przeciwko HPV. Istotne jest stosowanie prezerwatyw, które zmniejszają ryzyko przenoszenia wirusa.
