Dławica – ważna optymalna farmakoterapia

Leczenie zabiegowe nie powoduje, że pacjent z dławicą może zrezygnować ze zdrowego stylu życia czy z zażywania leków. Trzeba pamiętać, że leczenie zabiegowe nie zapobiega progresji miażdżycy. Postęp tej choroby hamują jedynie zdrowy styl życia i optymalna farmakoterapia.

Najpoważniejszym zagrożeniem zdrowotnym w Polsce są choroby układu krążenia – są one najważniejszą przyczyną zgonów. Wśród tych schorzeń choroba niedokrwienna serca ma największe znaczenie. Najczęściej występującą formą choroby niedokrwiennej serca jest dła­wica piersiowa.

Tradycyjnie uważało się, że dławica objawia się dolegliwościami w klatce piersiowej – w szczególności za mostkiem – o charakterze ucisku, pieczenia, ściskania, mogącymi pro­mieniować do barku, lewego ramienia, lewej ręki, szczęki, które najczęściej występują przy wysiłku fizycznym. Jednak badania dowiodły, że równie często dławica może objawiać się symptomami takimi, jak uczucie zmęczenia, duszności, rozpierania, dyskomfortu w klat­ce piersiowej i dolegliwości te niekoniecznie muszą być związane z wysiłkiem fizycznym. U kobiet częściej zdarza się, że dolegliwości towarzyszące dławicy nie są bezpośrednio z nim związane.

Dławica może mieć kilka przyczyn. Jedną jest miażdżyca, powodująca zwężenie przez blaszkę miażdżycową tętnic dochodzących do serca. Drugą przyczyną mogą być zmia­ny chorobowe w najmniejszych tętniczkach w mięśniu sercowym – kapilarach i arterio­lach, a trzecią – obkurczanie się tętnicy pod wpływem różnych czynników, np. stresu albo kontaktu z zimnym powietrzem. U wielu pa­cjentów przyczyny powodujące dławicę pier­siową mogą współistnieć. Z tego właśnie wynika różnorodność objawów dławicy. W za­leżności od tego, która przyczyna u konkret­nego pacjenta dominuje, pojawiają się cha­rakterystyczne dla niej symptomy.

Rozwinięcie się dławicy stanowi poważny pro­blem, ponieważ obniża się jakość życia pa­cjenta, zmniejsza się jego wydolność fizyczna, a także notuje się negatywny wpływ choroby na psychikę. Dotknięte dławicą piersiową osoby mają czterokrotnie większe ryzyko zachorowa­nia na depresję. Również wielokrotnie częściej przestają być aktywne zawodowo – trzykrotnie zwiększa się ryzyko niepełnosprawności, pię­ciokrotnie – ryzyko utraty pracy. Osoby z dła­wicą także częściej niż pacjenci bez dławicy doznają udaru czy zawału serca.

Jak zatrzymać dławicę?

Bardzo ważne jest, że dławicę można skutecz­nie leczyć. Mamy trzy formy leczenia i zapobie­gania progresji tej choroby. Jedną z nich jest zdrowy styl życia, obejmujący zdrowe wybory żywieniowe, regularną aktywność fizyczną oraz unikanie dymu tytoniowego. Drugą formą jest terapia farmakologiczna. Obecnie dysponuje­my lekami, które hamują progresję miażdżycy; zmniejszają one również ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu i zgonu. Dysponu­jemy także lekami, które w pierwszym rzędzie zapobiegają występowaniu bólów dławicowych, zmniejszają ich liczbę i natężenie, zwiększają wydolność fizyczną pacjentów z dławicą i po­prawiają jakość ich życia.

W części przypadków może być jednak ko­nieczne leczenie zabiegowe. Badania potwier­dzają, że postępowanie zabiegowe wydłuża życie i poprawia jego jakość w niektórych grupach pacjentów, np. u osób z ostrym ze­społem wieńcowym albo z ciężką, oporną na leczenie dławicą.

Optymalna farmakoterapia w dławicy ma duże znaczenie

Z badań wynika, że ponad 60% pacjentów nie przyjmuje optymalnej farmakoterapii w naj­lepszym dla konkretnego pacjenta schemacie leczenia. Precyzyjne dobranie planu terapeu­tycznego do danego pacjenta nie jest łatwe i w wielu przypadkach wymaga wykonania wy­sokospecjalistycznych badań. Z punktu widze­nia, nie tylko lekarza ale również pacjenta jest jednak bardzo istotne.

W schemacie postępowania farmakoterapeu­tycznego u pacjentów z dławicą wykorzysty­wane są różne grupy leków. Mamy dwa cele w leczeniu pacjentów z dławicą. Po pierwsze należy stosować leki pomagające korygować nasilenie głównych czynników ryzyka i popra­wiające rokowanie, tzn. zmniejszające ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Drugim celem le­czenia, równie istotnym, a z perspektywy pa­cjenta może nawet istotniejszym, jest zmniej­szenie, a najlepiej eliminacja dolegliwości, co zwiększa komfort życia i umożliwia normalne funkcjonowanie pacjentów. Wśród leków, któ­re poprawiają komfort życia są też takie, które działają cytoprotekcyjnie.

Pacjencie, poznaj swoją dławicę!

Kampania „Poznaj swoją dławicę” jest reali­zowana razem ze Światową Federacją Serca oraz Global Heart Hub, w Polsce dodatkowo pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kar­diologicznego. Ma ona na celu zwiększenie świadomości pacjentów na temat sposobów diagnostyki i leczenia dolegliwości dławico­wych. Niestety, nie każdy pacjent z dławi­cą piersiową jest w Polsce zdiagnozowany – z badań epidemiologicznych wynika, że u 43% pacjentów dławica pozostaje nierozpo­znana. Jeśli dławica nie jest zdiagnozowana, nie mogą być wdrożone odpowiednia diagno­styka i leczenie, co powoduje, że 60% pacjen­tów z dławicą nie otrzymuje optymalnej terapii. Kampania ma więc również na celu zmotywo­wanie osób, które mają dolegliwości o charak­terze dławicowym, do kontaktu z lekarzem.

Wiemy też, że jeśli dławica jest zdiagnozowana, a farmakoterapia została wdrożona, to zdarza się – wcale nierzadko – że leczenie nie jest stosowane regularnie bądź terapia jest przery­wana. Stąd kolejnym celem kampanii „Poznaj swoją dławicę” jest spowodować, aby pacjenci nie przerywali leczenia lekami i regularnie kon­sultowali się z lekarzem.